To μυθιστόρημα «Το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέϋ» του Όσκαρ Ουάιλντ, γράφτηκε το 1890 κι έκτοτε έχουν γίνει πολλές παρεμβάσεις στο αρχικό κείμενο. Έχει παιχτεί στο Εθνικό θέατρο της Αγγλίας και το 1945 έγινε η κινηματογραφική μεταφορά του ως δράμα σε σκηνοθεσία Άλμπερτ Λιούιν. Η ταινία ήταν ασπρόμαυρη εκτός από τις σκηνές του πορτρέτου που ήταν έγχρωμες. Χαρακτηριστικές είναι οι ομοερωτικές αναφορές που διατρέχουν την νουβέλα, οι οποίες πρόσβαλλαν τις αρχές (κοινωνικές, λογοτεχνικές και αισθητικές) των βικτωριανών κριτικών.
Το Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέυ θεωρείται ότι ανήκει στην κλασσική γοτθική λογοτεχνία με έντονο Φαουστικό θέμα.
Πρώτη φορά στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα ήρθε ως θεατρική παράσταση με την εκδοχή Τζον Όσπορν το 2021 στο θέατρο «Στούντιο Κυψέλης» και μάλιστα ως διασκευή του «κακού παιδιού» της βρετανικής σκηνής, Τζον Όσμπορν. Μία σπουδαία κλασσική νουβέλα, το Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέυ, γίνεται αφορμή για μια σύγχρονη εκδοχή. Η σημερινή παράσταση προσεγγίζει την κολασμένη πρόταση του Ουάιλντ. Ο ίδιος ο συγγραφέας έχει πει πως παρουσιάζει τον εαυτό του έτσι όπως είναι (Μπάζιλ), έτσι όπως τον βλέπουν (Χένρι) κι έτσι ‘όπως θα ήθελε να είναι (Ντόριαν).
Η υπόθεση
Ο Ντόριαν Γκρέυ (Dorian Gray), είναι ένας όμορφος νεαρός του οποίου το πορτραίτο ζωγραφίζει ο Μπάζιλ Χόλγουορντ (Basil Hallward). Ο Μπάζιλ σαγηνεύεται από την ομορφιά του νέου και τον ερωτεύεται. Έχοντας τον Ντόριαν ως πηγή έμπνευσης δημιουργεί τον καλύτερο πίνακά του. Χαρακτηριστικές είναι οι ομοερωτικές αναφορές που διατρέχουν την νουβέλα, οι οποίες πρόσβαλλαν τις αρχές (κοινωνικές, λογοτεχνικές και αισθητικές) των βικτωριανών κριτικών. Ο Ντόριαν συναντά τον τον φίλο του ζωγράφου Λόρδο Χένρυ Γουότον (Lord Henry Wotton). Ο κοσμικός Χένρυ με την φανταχτερή προσωπικότητά του και την κοσμική ζωή του εντυπωσιάζει τον νεαρό Ντόριαν. Ως κακομαθημένος πλούσιος ο Λόρδος Χένρυ θεωρεί ότι το μόνο πράγμα στην ζωή είναι η ομορφιά και η ικανοποίηση των αισθήσεων. Ο Ντόριαν βλέποντας το πορτρέτο που ζωγράφισε ο Μπάζιλ ερωτεύτηκε το είδωλό του ως νάρκισσος. Το γήρας έγινε ο μεγαλύτερος φόβος του! Άρχισε να εύχεται να μείνει για πάντα νέος με αντάλλαγμα να πουλήσει την ψυχή του. Η ευχή του Ντόριαν εκπληρώνεται και αντί να γερνάει αυτός γερνάει το πορτρέτο. Ταυτόχρονα ο νεαρός βυθίζεται όλο και περισσότερο σε μία έκλυτη ζωή ακολασίας στο κυνήγι των αισθήσεων. Το πορτραίτο εξυπηρετεί ως μία διαρκής υπενθύμιση του αντίκτυπου που έχει κάθε πράξη στην ψυχή, με το κάθε αμάρτημα να παρουσιάζεται είτε ως παραμόρφωση της σιλουέτας του είτε ως σημάδι γήρανσης.
Η καινοτομία στην παράσταση που σκηνοθετεί ο Γιώργος Λιβανός είναι ότι το πορτρέτο ζωντανεύει
Οι χαρακτήρες
Ντόριαν Γκρέυ ( Ανδρέας Ζαχαριάδης) — ένας όμορφος και ναρκισσιστής νεαρός, ο οποίος γοητεύεται από τον Λόρδο Χένρυ και την κοσμική ζωή του. Σταδιακά ενδίδει όλο και περισσότερο σε κάθε είδος ευχαρίστησης, ηθικής και ανήθικης, μέχρι την ολοκληρωτική καταστροφή του.
Μπάζιλ Χόλγουορντ (Γιώργος Λιβανός) — ένας ζωγράφος ο οποίος πέφτει θύμα της ομορφιάς του Ντόριαν. Ως αναγνωρισμένος καλλιτέχνης , αλλά και ως ερωτευμένος το πορτραίτο που φιλοτεχνεί γίνεται το απαύγασμα της τέχνης του. Είναι ένας ηθικός άνθρωπος που έρχεται σε αντίθεση με την ζωή του Ντόριαν και φτάνει να του γίνει εμπόδιο.
Λόρδος Χένρυ «Χάρυ» Γουότον( Γιάννης Σιώμος) — ένας υπερόπτης και decadent δανδής, φίλος του Μπάζιλ. Μόλις συναντά τον Ντόριαν γοητεύεται από την ομορφιά και την αθωότητα του νέου. Εντυπωσιάζοντας τον νεαρό Ντόριαν γίνεται παράδειγμα προς μίμηση και καταφέρνει να τον διαφθείρει. Εξαιρετικά πνευματώδης, παρουσιάζεται σαν το κριτικό πνεύμα της κουλτούρας της Βικτωριανής εποχής στα τέλη του 19ου αιώνα, εισάγοντας μία πιο επιεική αντιμετώπιση στο κίνημα του ηδονισμού.
Σίβυλλα Βέην (Μαρία Δρακοπούλου)— μία όμορφη και ταλαντούχα, αλλά φτωχή, ηθοποιός και τραγουδίστρια, την οποία ερωτεύεται παράφορα ο Ντόριαν. Όταν αγαπά τον Ντόριαν θεωρεί ότι ο ψεύτικος έρωτας του θεάτρου δεν έχει αξία και παύει να μπορεί να παίξει. Ο Ντόριαν τότε την βλέπει ως ασήμαντη και της λέει ότι δεν την αγαπάει. Η κατάληξη αυτού του έρωτα ήταν ν’ αυτοκτονήσει η Σίβυλλα. Ο Λόρδος Χένρυ την παρομοιάζει με την Οφηλία από τον Άμλετ του Σαίξπηρ.
Τζέημς Βέην (Σωτήρης Αντωνίου) — ο αδελφός της Σίβυλλας, ένας ναυτικός που μπαρκάρει για την Αυστραλία. Έχει αναλάβει τον ρόλο του προστάτη για την αδελφή του. Διστάζει να αφήσει την Σίβυλλα μόνη της, γιατί πιστεύει ότι ο Ντόριαν θα την πληγώσει, και ορκίζεται να εκδικηθεί αν της συμβεί κάτι. Μετά τον θάνατο της αδελφής του, στοχοποιεί τον Ντόριαν και αρχίζει να τον καταδιώκει. Σκοτώνεται σε κυνηγετικό δυστύχημα. Η εμμονή του να εκδικηθεί τον Ντόριαν Γκρέυ τον παραλληλίζει με τον Λαέρτη, τον αδελφό της Οφηλίας από τον Άμλετ.
Μητέρα Σίβυλλας (Αγάπη Μανουρά)- μια πρώην θεατρίνα που το μόνο που την ενδιαφέρει είναι η οικονομική κατάσταση του Ντόριαν.
Άλαν Κάμπελ — χημικός και παλιός φίλος του Ντόριαν. Η φιλία τους κλονίζεται όταν συνειδητοποιεί ότι ο φίλος του έχει διαφθαρεί. Ο Ντόριαν τον εκβιάζει για να εξαφανίσει το πτώμα του Μπάζιλ κι εκείνος αργότερα αυτοκτονεί.
Λόρδος Φέρμορ — θείος του Λόρδου Χένρυ, ο οποίος ενημερώνει τον Χάρυ σχετικά με την καταγωγή του Ντόριαν.
Λαίδη Άγκαθα (Καίτη Ιμπροχώρη)- μια ευγενής που έχει ανακαλύψει τι ζητάει από την ζωή της και δεν διστάζει να το διεκδικήσει
Το πορτρέτο (Γιώργος Καραντζάς)- το πορτρέτο του Ντόριαν το οποίο γερνάει αντί γι’ αυτόν. Τα νιάτα του Ντόριαν μένουν αιώνια όσο γερνάει το πορτρέτο του. Μέσα στην ακολασία και την απόλυτη διαφθορά το πορτρέτο εξυπηρετεί ως μία διαρκής υπενθύμιση του αντίκτυπου που έχει κάθε πράξη στην ψυχή. Το κάθε αμάρτημα παρουσιάζεται είτε ως παραμόρφωση της σιλουέτας του είτε ως σημάδι γήρανσης.
Η σκηνοθεσία
Ο βραβευμένος σκηνοθέτης Γιώργος Λιβανός καταφέρνει να δώσει το δικό του χρώμα στην παράσταση. Ζωντανεύει το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέυ και καταφέρνει να κάνει το κοινό να παρακολουθεί με αμείωτο ενδιαφέρον την παράσταση από το πρώτο λεπτό. Ο σκηνοθέτης παίζει με το φως και η σκηνή μετατρέπεται σε σπίτια της εποχής, ατελιέ ζωγραφικής, θέατρο και σε μια άλλη διάσταση εξωπραγματική… Η όλη παράσταση εξελίσσεται σ’ πέπλο μυστηρίου, κυρίως στην σκηνή του μυστικισμού.
Σκηνικά – κοστούμια
Τα σκηνικά είναι πολυτελή και πλαισιωμένα με αντίκες και αντικείμενα της εποχής. Μαζί με τις εναλλαγές του φωτισμού μεταφερόμαστε σε τρία διαφορετικά επίπεδα. Τα κοστούμια και το κλίμα μας μεταφέρουν στην Αγγλία του 1890.
Συμπεράσματα
Η πολυσυζητημένη και ευρηματική παράσταση του πορτρέτου του Ντόριαν Γκρέυ δεν είναι τυχαία sold out σε όλες τις παραστάσεις για τρίτη σεζόν! Η έξυπνη ιδέα να ζωντανέψει το πορτρέτο και η σκηνή του μυστικισμού με τον Ντόριαν κάνουν την διαφορά. Αντί για ένα κομμάτι καμβά στο σαλόνι του αρχοντικού σπιτιού του Γκρέυ, το πορτρέτο ζωντανεύει και γίνεται ο πρωταγωνιστής της παράστασης. Εντυπωσιακός ο Γιώργος Καραντζάς που με την αρχαιοελληνική του ομορφιά και το αψεγάδιαστο κορμί του γεμίζει την σκηνή. Το επιβλητικό του βλέμμα και η εξαιρετική ερμηνεία του καθηλώνουν το κοινό και το κερδίζουν από την στιγμή που εμφανίζεται. Στην σκηνή του μυστικισμού με τον χορό και την στεντόρεια φωνή του, μας μεταφέρει στα απόκρυφα μονοπάτια της διαβολικής συμφωνίας για την αιώνια ομορφιά και νιότη… Αυτό που τελικά σκέφτεται ο θεατής είναι ότι όταν ο Μπάζιλ ζωγράφιζε το πορτρέτο είχε την εικόνα του Γιώργου Καραντζά στο μυαλό του! Συγχαρητήρια στον πρωταγωνιστή του πορτρέτου που κατάφερε το “πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέυ” στην εκδοχή του Τζον Όσμπορν να ταυτιστεί για πάντα με το όνομα του!
Μια παράσταση καινοτόμα, ανατρεπτική, που δεν μπορεί ν’ αφήσει αδιάφορο κανέναν θεατή!
Κείμενο: Μαρία Κ. Αγραπίδου, Α’ Αναπληρώτρια Υγείας στις Γυναίκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Χειρουργός Οδοντίατρος – Πρόεδρος Επιτροπής Επιστημονικού Περιοδικού ΟΣΠ, μέλος ΔΣ
Μείνετε συντονισμένοι στο EntertainmentNewsGR για περισσότερα!
